लेखक / धीरज जाधव
जाहिरात आणि विपणन उद्योग गेल्या 20 वर्षांमध्ये काही वेगवान बदलांमधून जात आहे. इंटरनेट युगाच्या उदयामुळे माध्यमांच्या पारंपारिक प्रकारांपासून अधिक डिजिटल प्रकारांकडे ग्राहकांचे लक्ष विचलित झाले आहे. वैयक्तिक संगणकाद्वारे इंटरनेटशी जोडले जाणे ही स्वत: मध्ये एक महत्त्वपूर्ण बदल आहे, स्मार्टफोनची सक्षम केलेली वाढीव कनेक्टिव्हिटी अधिक नाटकीय बदल घडवत आहे कारण स्मार्टफोनची जाहिरात आणि विपणन मोहिमेची गती आणि प्रासंगिकता दिवसेंदिवस वाढत चालली आहे. आज लोक कोणत्याही वेळी आणि त्यांच्या स्मार्टफोनवर कोठूनही इंटरनेटशी जोडलेले आहेत.
स्मार्टफोनचे वाढते महत्त्व :
२००४ च्या उन्हाळ्यात द इकॉनॉमिस्ट मासिकाने जाहिरात आणि विपणन उद्योगाच्या बदलत्या स्वरूपाचे वर्णन करणारा एक लेख प्रकाशित केला आणि सध्याच्या कालखंडाला “त्याच्या इतिहासातील सर्वात विचलित करणारा काळ” असे म्हटले. प्रसारमाध्यमांची वाढती विविधता आणि नवीन तंत्रज्ञानाच्या उदयामुळे, विशेषत: इंटरनेटमुळे जाहिरात आणि विपणनाचे पारंपारिक प्रकार आता वितरित होत नाहीत.
लोक आपला जास्त वेळ खरेदी करण्यासाठी, मनोरंजन करण्यासाठी आणि संगणक, टॅब्लेट आणि मोबाइल फोन सारख्या विविध डिजिटल माहिती प्लॅटफॉर्म शोधण्यात घालवत असताना, टेलिव्हिजन आणि प्रिंट फॉर्मसारख्या जाहिरात आणि विपणनाचे पारंपारिक प्रकार विस्थापित झाले आहेत.आज लोक कोणत्याही वेळी आणि कोठूनही इंटरनेटशी जोडलेले आहेत आणि या सर्वव्यापी कनेक्टिव्हिटीसाठी प्रामुख्याने स्मार्टफोनच जबाबदार आहे.
स्मार्टफोन प्रभाव :
स्मार्टफोनचा वापर वाढला आहे, याचा अर्थ जाहिरातदार आणि विपणकांना मोबाईलसाठी सामावून घेण्यासाठी त्यांची रणनीती आणि मोहिमा बदलकराव्या लागतील. उदाहरणार्थ, मोबाईल – अनुकूल संकेतस्थळ नसलेल्या कंपन्या गुगलच्या वेब शोध प्रश्नात (प्रश्नमध्ये)(सर्च क्वेरीजमध्ये) मौल्यवान प्रगटीकरण (एक्सपोजर) गमावण्याचा धोका पत्करतात कारण गुगलने आपला अल्गोरिदम (म्हणजे एखादे काम करण्याची पायरीगणिक वाटचाल सांगणारी कार्यसूची. संगणकाला एखादे कार्य करावयाला दयायचे असल्यास त्याने ते काम कोणत्या क्रमाने करावे जेणेकरून हवे ते उत्तर तो योग्य आणि अचूक देईल याची यादी म्हणजे अल्गोरिदम असे म्हणता येईल. गणित आणि संगणकविज्ञान या विषयांत अल्गोरिदम म्हणजे क्रमवार कार्यसूची जी इच्छित कार्य पूर्ण करण्यास उपयोगी पडते. यासाठी निश्चित सुरुवात आणि शेवट माहीत असावा लागतो.) बदलला जेणेकरून अधिक मोबाइल-अनुकूल संकेतस्थळना (वेबसाइट्सना) मोबाइल उपकरणवर (डिव्हाइसवर) बनवलेल्या शोध प्रश्नांसाठी प्राधान्य (प्लेसमेंट) मिळेल.
विपणक आणि जाहिरातदारांसाठी आणखी एक महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे स्मार्टफोन केवळ प्राप्तकर्ताच (रिसिव्हरच) नव्हे तर माहितीचे प्रेषण करणारे (ट्रान्समीटर) देखील आहेत. स्मार्टफोन वैयक्तिक अभिरुची आणि आवडीनिवडींवरील माहितीचे प्रचंड भांडार बनले आहे. याचा अर्थ जाहिरातदार आणि विपणन दारांमध्ये त्यांच्या जाहिरात आणि विपणन मोहिमांमध्ये अधिक विशिष्ट असण्याची क्षमता आहे आणि विविध प्रकारच्या गटांना किंवा व्यक्तींना अधिक संबंधित संदेश देण्यास सक्षम आहे.
याचा अर्थ असा आहे की ग्राहक आता ब्रँड जाहिरातींकडून या वाढीव प्रासंगिकतेची अपेक्षा करीत आहेत, परंतु याचा अर्थ असा आहे की ग्राहकांना जेव्हा आणि कोठे गरज आहे तेव्हा प्रासंगिकतेची अपेक्षा आहे. ग्राहक दररोज निर्णय घेण्यास मदत करण्यासाठी त्यांच्या स्मार्टफोनशी अधिकाधिक सल्लामसलत करीत आहेत. उदाहरणार्थ 69% स्मार्टफोन वापरकर्ते रांगेत किंवा सबवेसाठी वाट पाहत असताना प्रवासाच्या कल्पना शोधतात आणि 82% वापरकर्ते स्टोअरमध्ये उभे राहून विशिष्ट उत्पादन खरेदी करायचे की नाही हे ठरवताना त्यांच्या फोनकडे वळतात.या क्षणांमध्ये, संभाव्य ग्राहकांच्या निर्णय प्रक्रियेवर प्रभाव पाडणारा आभास निर्माण करण्यासाठी ब्रँडसाठी जाहिरातींचा वेग आणि प्रासंगिकता अत्यंत महत्वाची आहे.
निर्णायक मुद्दा :
स्मार्टफोनचा वापर वाढत राहील आणि ग्राहक त्यांचा वापर कसा आणि केव्हा करीत आहेत हे समजून घेणे कंपन्यांच्या जाहिरात आणि विपणन मोहिमांसाठी महत्त्वपूर्ण आहे. स्मार्टफोन माहिती (डेटा) संकलन आणि विश्लेषण तंत्रज्ञान अधिक अत्याधुनिक होत असताना, जाहिरात आणि विपणन मोहिमांचा वेग आणि प्रासंगिकता लक्षणीयरित्या अधिक महत्वाची असेल. जर प्रतिस्पर्धी ब्रँड आवश्यक असेल तेव्हा नेमक्या क्षणी संबंधित संदेश ासह ग्राहकांपर्यंत पोहोचू शकला तर त्यांनी तो महत्त्वपूर्ण पहिला ठसा उमटविला असेल आणि इतर ब्रँड सतत कॅच अप खेळण्याचा प्रयत्न करतील.
